Overactieve blaas, oorzaken, klachten en behandelingen

Een overactieve blaas is een aandoening waarbij de blaas uit balans is en hypergevoelig wordt. Hierdoor moet u vaak plassen, heeft u heel vaak het gevoel dat u moet plassen of kunt u de plas niet ophouden als u moet plassen.

Een lastige aandoening

De overactieve blaas geeft regelmatig het sein dat de blaas vol is terwijl de blaas nog helemaal niet vol is. Uw hersenen krijgen dus ook een seintje dat u naar de wc moet terwijl dat eigenlijk nog niet nodig is.

Meer dan 1 miljoen Nederlanders heeft last van een overactieve blaas. De kans op het krijgen van een overactieve blaas wordt groter bij het ouder worden. Maar ook als u zichzelf verkeerde gewoontes aanleert: dat u bewust extra vaak gaat plassen waardoor de blaas niet meer gewend is om de plas op te houden.

Klachten bij overactieve blaas

Patiënten met een overactieve blaas hebben vaak een combinatie van de volgende klachten:

Vaak en heel sterk het gevoel hebben dat u moet plassen.
Heel vaak moeten plassen: meer dan acht keer per dag en meer dan één keer per nacht.
De plas niet meer kunnen ophouden zodra u de aandrang hebt.
Sommige mensen hebben ook last van problemen met de ontlasting of pijn bij het vrijen.

Als deze klachten een langere tijd aanhouden en is vastgesteld dat het geen blaasontstekingen zijn, dan kan er sprake zijn van een overactieve blaas.

Grote impact op het dagelijks leven

Zeer frequent naar het toilet moeten, kan de dagelijkse activiteiten en zelfs uw sociale leven flink verstoren. ’s Nachts veel moeten plassen kan leiden tot slaapgebrek en vermoeidheid.

Als er ook nog sprake is van ongewild urineverlies (dit hoeft niet), kan dit leiden tot een dagelijks leven dat rondom het toilet gepland wordt, met daarbij sociaal isolement en gevoel van schaamte.

Oorzaak overactieve blaas

Vaak is er geen duidelijke oorzaak te vinden voor een overactieve blaas. Mogelijke oorzaken kunnen zijn:

Problemen met de bekkenbodemspieren.
Afwijkingen in de blaas, zoals blaasontstekingen, blaasstenen of blaastumoren.
Medicatie, het is een mogelijke bijwerking van plaspillen of antidepressiva.
Afwijkingen van het zenuwstelsel zoals beschadigingen of specifieke ziekten zoals Alzheimer, Parkinson en Multiple Sclerose.
Het eerder hebben ondergaan van bestraling, of van een ingreep in het bekkengebied.
Uw leefstijl kan de blaas sterk prikkelen, denk hierbij aan overmatig gebruik van alcohol, cafeïne houdende dranken, nicotine of drugs. Ook kan stress van invloed zijn.

Vaak is er bij een overactieve blaas sprake van het ongecontroleerd samenknijpen van de blaas, waardoor u als het ware tegen uw eigen blaas moet vechten om de plas binnenboord te houden. Dit kan spontaan gebeuren, maar ook uitgelokt worden door kou, een volle blaas of inname van bepaalde producten zoals cafeïne.

Soms is er een achterliggende oorzaak voor deze klachten, zoals irritatie van de blaaswand, een sluimerende blaasontsteking of een neurologische ziekte. Soms is de oorzaak echter onbekend.

Heeft u naast plasklachten ook pijnklachten in de blaas of bekken? Lees dan verder over blaaspijnsyndroom

Lees 5 veelgestelde vragen over overactieve blaas

Overactieve blaas bij Andros Blaascentrum

Een overactieve blaas zal meestal eerst door de huisarts behandeld worden. Bijvoorbeeld met blaastraining of medicijnen. Mocht daarmee onvoldoende resultaat worden behaald, dan zal de huisarts u doorverwijzen naar een uroloog bij een ziekenhuis of een kliniek.

Andros Blaascentrum is een gespecialiseerde kliniek voor blaasproblemen met een multidisciplinaire aanpak. Dat wil zeggen dat er naast onze artsen en urologen ook gynaecologen, gespecialiseerde verpleegkundigen, een bekkenfysiotherapeut en diëtist beschikbaar zijn die intensief met elkaar samenwerken.

Een gedegen en uitgebreid onderzoek is zeer belangrijk omdat er meerdere behandelingen mogelijk zijn. Tijdens het eerste bezoek zal u door de arts en bekkenfysiotherapeut onderzocht worden. Samen met u zal een behandelplan opgesteld worden. Indien nodig kan hij daarbij onze continentieverpleegkundigen, onze gyneacoloog, seksuoloog of diëtist inschakelen om de diagnostiek en de behandeling zo compleet mogelijk te maken.

Behandeling overactieve blaas

Er zijn meerdere behandelmethodes of combinaties hiervan mogelijk zoals medicijnen, bekkenfysiotherapie, neurostimulatie (PTNS), blaasspoelingen en botoxtherapie. Deze behandelingen worden in sommige gevallen nog ondersteund door dieetaanpassingen onder begeleiding van een diëtist.

Bekkenfysiotherapie

Een goede controle van de bekkenbodem is essentieel om goed te kunnen plassen en de plas binnen te houden. De bekkenfysiotherapeut kan u, indien nodig, helpen bij het aanleren van goed plasgedrag en helpen met het trainen en ontspannen van de bekkenbodem. Dit doen we onder andere met biofeedback training zodat u ook zelf kan leren om uw bekkenbodemspieren op goed onder controle kan krijgen. Als onderdeel van de totale diagnostiek voor uw klachten voert de bekkenfysiotherapeut bij de eerste intake een diagnostisch onderzoek uit voor de uroloog. Deze eerste intake is onderdeel van de urologische zorg, lees meer over kosten van eventuele vervolgbehandelingen

Medicijnen Overactieve Blaas

Er zijn verschillende medicijnen die erop zijn gericht op het rustiger maken van de blaas en daarmee ook de overgevoeligheid (urgency) van de blaas verminderen. Er zijn 2 groepen medicijnen die we gebruiken om de blaas rustiger te maken. De ene groep noemen we anticholinergica, en de andere Beta-3 agonisten. Wij evalueren met u of en welke medicijnen bij u veilig kunnen worden toegepast.

PTNS

PTNS is een vorm van neuromodulatie. Bij een overactieve blaas zijn de signalen die via de zenuwbanen lopen verstoord (overgevoelig). Deze zenuwen verzamelen zich aan de binnenzijde van het heiligbeen (sacrum; gelegen aan de achterzijde van het bekken). Uit dit gebied ontspringt ook de zenuw die naar de grote teen loopt (de tibialis zenuw). PTNS staat voor Percutane (door de huid heen) Tibial (scheenbeen) Nerve (zenuw) Stimulation (stimulatie).

Tijdens een PTNS behandeling wordt de tibialis zenuw ter hoogte van de enkel met een naaldje aangeprikt en gestimuleerd met een elektrisch signaal. Door deze stimulatie worden de signalen van zenuwsystemen die de urinewegen bedienen indirect beïnvloed. Hierdoor worden verstoorde zenuwsignalen weer in balans gebracht, wat een positief effect heeft op de blaasklachten zoals een verhoogd gevoel van aandrang, vaak naar het toilet moeten en incontinentie.

Een PTNS sessie duurt ongeveer 30 min, waarbij u ontspannen op de onderzoeksbank ligt. Vaak zijn er 4 tot 6 wekelijkse behandelingen nodig om het gewenste effect te bereiken. PTNS is een vrijwel pijnloze en veilige behandeling die in de urologische richtlijnen aanbevolen wordt. Lees verder over PTNS

Botox injecties van de blaaswand

Indien alle conservatieve behandelingen voor de overactieve blaas niet voldoende werken, kan een Botox behandeling van de blaas een optie zijn. In onze klinieken bieden wij deze behandeling poliklinisch aan. Om in aanmerking te komen voor een Botox behandeling is het belangrijk dat we van tevoren goed uitzoeken of u geschikt bent voor deze ingreep. Daarom zal er eerst een urodynamisch onderzoek moeten plaatsvinden. Een Botox behandeling werkt ongeveer 9 tot 12 maanden en kan veilig meerdere keren herhaald worden. Lees verder over Botox

Seksuoloog

Uw klachten kunnen zeer nadelige gevolgen hebben op seks. Als uw seksuele leven verstoord is geraakt, kunt u bij onze geregistreerde seksuoloog terecht voor begeleiding van u en eventueel uw partner.

Maak een afspraak

De juiste zorg voor de overactieve blaas

Het is belangrijk dat u goed voorbereid voor uw eerste consult komt. Wij vragen u daarom aandachtig en volledig de voorbereiding uit te voeren. Als u voorbereid komt, kan het consult volledig in het teken staan van diagnose en behandeling, zonder dat er eerst nog tijd moet worden besteed aan informatieverzameling. Bovendien krijgt u dan in één bezoek een goed advies.

Voorbereiding

Telefonische intake: bij uw aanmelding bij onze kliniek heeft de medisch secretaresse direct een telefonische intake met de gespecialiseerde verpleegkundige afgesproken. Zij neemt contact met u op om, aan de hand van een vragenlijst en een gesprek, te bepalen of en hoe wij u het beste kunnen helpen. De verpleegkundige plant met u een afspraak voor het bezoek aan de kliniek en verstuurt het voorbereidingspakket via e-mail of post.

Voorbereidingspakket

Om te zorgen dat u optimaal voorbereid bent op het bezoek aan de uroloog en verpleegkundige, sturen wij u een voorbereidingspakket. De volgende voorbereidingen zijn nodig:

Vragenlijsten

Aan de hand van een korte vragenlijst geeft u aan in welke mate u last heeft van klachten. Daarnaast vragen wij u een vragenlijst in te vullen over hoe en in welke mate u pijn ervaart. Deze vragenlijsten kunt u ingevuld meenemen naar uw eerste consult.

Plasdagboek

Ten slotte vragen wij u om gedurende 24 uur bij te houden wat u drinkt en hoe vaak en hoe veel u plast. En of u daar pijn bij ervoer. Hiervoor krijgt u een formulier dat u gedurende een volle dag bij u houdt. U kunt ook dit plasdagboek ingevuld meenemen naar het consult. De verpleegkundige bepaalt aan de hand van het plasdagboek uw plasfrequentie, plasvolume en maximale blaasinhoud. Lees meer over plasdagboek

Eerste bezoek aan de kliniek

De totale duur van uw eerste bezoek zal ongeveer anderhalf tot twee uur zijn.

Op de dag van uw consult meldt u zich aan de receptie en worden uw gegevens met u doorgenomen, zoals verzekeringsgegevens. Ook vragen wij u zich te identificeren.

De uroloog of arts zal u bij zich vragen voor een eerste consult. Eerst zal hij uitgebreid uw klachten en vragen doornemen. Nadat de met u heeft doorgenomen vinden er nog drie onderzoeken plaats:

een flowmetrie (meting van het plassen) en een residubepaling (volume achtergebleven urine na plassen)
een analyse van de urine
een blaasonderzoek (cystoscopie).

De belangrijkste onderzoeken zijn:

Vragenlijsten: symptoomscore lijst
Plasdagboek
Urineonderzoek
Lichamelijk onderzoek: onderzoek van de prostaat
Flowmetrie met bepaling van de urine die achterblijft in de blaas (residu bepaling)
Blaasonderzoek (cystoscopie)
Indien nodig is een urodynamisch onderzoek mogelijk. Indien u met dit onderzoek instemt, zal een aanvullende afspraak worden gepland.

Het behandelvoorstel

Aan de hand van de resultaten van deze onderzoeken zal de arts de behandelmogelijkheden aan met u bespreken om zo samen tot de juiste aanpak te komen. Meestal is er sprake van een stappenplan waarbij het volgende met u besproken wordt:

De mogelijkheden van de behandeling en het te verwachten resultaat
Uitleg over waarom bepaalde behandelingen mogelijk niet of minder geschikt zijn
De eventuele redenen waarom een behandeling mogelijk voor u niet geschikt is
Informatie over werking, bijwerkingen en complicatierisico’s van de voorgestelde medicatie en andere behandelingen.
Instructies en voorlichting die u voor een geslaagd resultaat moet volgen
Instructies voor het verdere vervolgtraject.

Als één van deze punten niet duidelijk is, vraag er dan direct naar bij de arts of verpleegkundige. Als u later thuis nog vragen heeft, kunt u altijd bellen voor nadere uitleg. Indien nodig (en de specialist is niet direct beschikbaar) kan er dan een telefonisch consult worden afgesproken.

De arts zal een verslag van uw bezoek maken. Het origineel gaat naar uw huisarts en u ontvangt een kopie. U kunt verzoeken dat het verslag niet naar de huisarts wordt gestuurd.

Indien u kiest voor een behandeling zoals neurostimulatie (PTNS), dan neemt de verpleegkundige u direct mee voor een eerste behandeling, waarbij zij ook het vervolgtraject uitlegt en een afsprakenreeks inplant van 12 wekelijkse bezoeken.

De verpleegkundige of medisch secretaresse zal ook eventuele vervolgafspraken plannen bij onze bekkenfysiotherapeut, gynaecoloog, seksuoloog of contact leggen met een diëtist.

Controle bezoeken

De arts zal met u afspreken wanneer u op controle moet komen om te bekijken of de gekozen behandeling het gewenste effect heeft of dat een aanpassing van het behandelplan gewenst is.

Maak een afspraak