Blaasontsteking, 5 veelgestelde vragen

Lees veelgestelde vragen over blaasontstekingen door kou of seks, blaasontstekingen zonder bacteriën en blaasontstekingen bij ouder worden.

• Kan je blaasontsteking krijgen door kou of tocht?
• Kan je blaasontsteking krijgen door seks voorkomen?
• Een blaasontsteking zonder bacteriën in urine, kan dat?
• Wat zijn terugkerende en chronische blaasontstekingen?
• Waarom krijgen vrouwen vaker blaasontstekingen als ze ouder worden?

Onze arts dr. Dick Janssen geeft antwoord en uitleg.

Kan je blaasontsteking door kou of tocht krijgen?

Een blaasontsteking door kou, tocht, airco, blote voeten op een koude vloer of korte rokjes, hoe zit dat? Hoewel we in de praktijk deze klacht vaak horen, hebben we er wetenschappelijk weinig bewijs voor dat dit echt zo is. Er wordt gedacht dat het kan komen doordat:

• we door blootstelling aan kou onze bekkenbodemspieren minder goed ontspannen en daarom minder goed leegplassen, waardoor er meer kans is dat bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen en een blaasontsteking kunnen veroorzaken of
• er door kou minder doorbloeding is van de lage urinewegen en er daardoor ons immuunsysteem minder goed werkt.

Waar we wel steeds meer van weten is dat blootstelling aan plotse kou, de blaas kan prikkelen. Er zitten receptoren in de blaas die kou registreren. In Leuven hebben onderzoekers vastgesteld dat wanneer een proefdier aan kou wordt blootgesteld dit leidt tot overactiviteit van de blaas en verhoogde aandrang om te plassen.

Kan je een blaasontsteking krijgen van seks?

Ja, je kan blaasontsteking krijgen van seks. Seks is inderdaad een risicofactor voor het krijgen van een blaasontsteking. Sommigen vrouwen zijn hier gevoelig voor en andere totaal niet. Het gebied tussen plasbuis en vagina en anus zit vol met darmbacteriën. Dat is bij iedereen zo. In praktijk kan het zijn dat ook een nieuwe seksuele partner een invloed hierop kan hebben. Vaak zien we ook een dat bij vrouwen met dit probleem de opening van de plasbuis wat dieper in de vagina ligt. Voor de behandeling proberen urologen eerst te kijken naar de risicofactoren voor blaasontstekingen bij een patiënt.

Hoe kan je een blaasontsteking door seks voorkomen?

Vrouwen kunnen zelf een aantal dingen doen om blaasontstekingen na de seks te voorkomen.

• Het belangrijkste is goed uitplassen (neem de tijd) na de seks
• Goed drinken (2 -2,5 l /dag).
• Afvegen na de ontlasting van voor naar achter is beter.
• Eventueel het gebruik van een condoom.
• Het gebruik van zaaddodende middelen geeft een wat verhoogd risico op het krijgen van blaasontstekingen na de seks.
• D-Mannose of cranberry preparaten helpen blaasontstekingen te voorkomen.
• Voorkom overmatig schoonmaken met zeep, dit leidt tot een verstoring van de goede bacteriën in de vagina en meer kan meer klachten kan geven.

Indien deze maatregelen onvoldoende werken kan de arts je profylactisch een antibiotica tablet voorschrijven die je moet innemen voor of vlak na de seks.

Een blaasontsteking zonder bacteriën in urine, kan dat?

Een blaasontsteking waarbij geen bacteriën in de urine worden gevonden is mogelijk. Als er bij de (huis)arts 1 of meerdere keren geen bacteriën worden gevonden in de urine, terwijl er wel klachten zijn, dan kan er sprake zijn van een andere aandoening. Antibiotica helpen dan ook niet of nauwelijks en andere therapieën zijn dan geïndiceerd. Er zal dan eerst in de blaas gekeken moeten worden (cystoscopie) door de uroloog om tot de juiste diagnose te komen.

Zo zijn er ziektebeelden zoals blaaspijnsyndroom / interstitiële cystitis waarbij er een ontsteking van de blaaswand die waarschijnlijk door het lichaam zelf wordt veroorzaakt. Het lijkt een beetje op reuma of de ziekte van Crohn, maar dan van de blaas. Onze klinieken hebben veel expertise op dat gebied. Ook kan de blaas na bestralingstherapie in het bekken chronisch ontstoken raken.

Vaak blaasontsteking of terugkerende blaasontstekingen, wat is het verschil?

Wat zijn terugkerende blaasontstekingen? Als een persoon meer dan drie keer per jaar een blaasontsteking heeft, dan noemen we dit recidiverende of terugkerende blaasontstekingen. Afhangende van hoe vervelend de patiënt dit vindt zal de uroloog dit behandelen met leefstijladviezen, D-Mannose tabletten, antibiotica kuren of laag gedoseerde antibiotica die dagelijks wordt ingenomen om blaasontstekingen te voorkomen.

Er is een risico op het ontwikkelen van antibioticaresistentie bij veelvuldig gebruik van antibiotica. Derhalve geven we ook GAG therapie (blaasspoelingen) die helpen blaasontstekingen te voorkomen (deze middelen hebben dit probleem niet). Indien er veel bijwerkingen zijn bij antibiotica gebruik, of als er ondanks profylactische therapie toch nog blaasontstekingen voorkomen, dan kunnen er ook antibiotica blaasspoelingen met gentamicine geprobeerd worden.

Wat is een chronische blaasontsteking?

Een chronische blaasontsteking is als er continu een blaasontsteking is die onvoldoende behandeld kan worden met antibiotica of meteen na het stoppen van de antibioticakuur weer op komt zetten. Vaak is er dan sprake van een patiënt met een verblijfskatheter, maar er kan ook een steentje in de urinewegen (nier- of blaasstenen) zitten waar bacteriën zich als in kunnen verstoppen. Mannen met een chronische ontsteking van de prostaat zijn ook een veelvoorkomend probleem, waarbij ook steenvorming in de prostaat een rol lijkt te hebben. Chronische blaasontstekingen zijn dus niet hetzelfde als terugkerende blaasontstekingen, maar hier is wel vaak verwarring over.

Waarom krijgen vrouwen vaker blaasontstekingen als ze ouder worden?

Er zijn drie redenen waarom oudere vrouwen een hoger risico hebben op het krijgen van een blaasontsteking.

1. De eerste en meest belangrijke is het gegeven dat vrouwen een kortere plasbuis hebben ten opzichte van mannen. Daardoor is de route voor een bacterie om in de blaas te komen korter en makkelijker.
2. Ten tweede zien we dat er na de menopauze er een toename is van het risico op blaasontstekingen. Dit is het gevolg van het wegvallen van het hormoon oestrogeen, na de menopauze. De slijmvliezen van de vagina en plasbuis bieden bescherming tegen bacteriën. Deze slijmvliezen zijn afhankelijk van oestrogeen om vol en gezond te blijven. Na de menopauze zie je vaak dat de slijmvliezen dunner en droger worden en dus minder bescherming bieden tegen bacteriën. Vaak adviseren we om lokaal oestrogeen te suppleren om deze slijmvliezen weer te herstellen.
3. De derde en laatste reden is het vaker voorkomen van verzakkingen bij oudere vrouwen. Door het slapper worden van de bekkenbodemspieren en bindweefsels kan de blaas verzakken. Hierdoor is het voor patiënten moeilijker om leeg te plassen, wat bacteriën in de blaas meer kans krijgen om zich te vermenigvuldigen en een blaasontsteking te veroorzaken. Het corrigeren van de verzakking met een pessarium of ring kan helpen om beter leeg te plassen. Zo nodig kan een operatie de verzakking corrigeren.

De behandeling van blaasontstekingen

Blaasontstekingen worden meestal eerst door de huisarts behandeld. Als de blaasontstekingen echter steeds terugkomen of chronisch worden, dan zal de huisarts de patiënt doorverwijzen naar een uroloog bij een ziekenhuis of een kliniek.

Onze klinieken zijn gespecialiseerd in blaasproblemen zoals terugkerende en chronische blaasontstekingen, overactieve blaas en het blaaspijnsyndroom. We werken vanuit een multidisciplinaire aanpak. Dat wil zeggen dat er naast onze artsen en urologen ook gynaecologen, gespecialiseerde verpleegkundigen, een bekkenfysiotherapeut en diëtist beschikbaar zijn die intensief met elkaar samenwerken.

Lees meer over de behandeling van blaasontstekingen

Lees meer over blaasontstekingen bij de vrouw