Opvliegers tijdens overgang en opvliegers na overgang

Opvliegers (hot flushes) zijn de meest voorkomende en meest hinderlijke klachten in de overgang. De leeftijd van de laatste menstruatie (menopauze) is gemiddeld 51 jaar. Opvliegers (hot flushes) beginnen vaak enkele jaren voor de menopauze en houden vaak nog jaren na de laatste menstruatie aan. Veel vrouwen weten niet dat er een goede behandeling bestaat voor opvliegers in de overgang. Gelukkig is er goed nieuws voor de vrouw in de overgang: recent is er internationale consensus bereikt dat voor elke vrouw individueel bekeken moet worden of zij in aanmerking komt voor behandeling van de opvliegers, ongeacht haar leeftijd.

Opvliegers symptomen

Tijdens opvliegers wordt het gelaat en het bovenlichaam knalrood en er ontstaat een hevige transpiratie aanval van top tot teen. Opvliegers kunnen in frequentie variëren van 1 per dag tot 1 per kwartier. Ze veroorzaken slaapstoornissen, hoofdpijn, moeheid, geheugen problemen, slecht functioneren overdag en ziekteverzuim tijdens de overgang. Hierdoor wordt de levenskwaliteit van de vrouw in de overgang verminderd.

In Nederland heeft 80% van de vrouwen in de overgang last van opvliegers. 10% heeft boven 65 jaar nog steeds last. Dit weten we al langer uit een groot onderzoek uit 1993 bij 5213 Nederlandse vrouwen in de overgang.

Oorzaak opvliegers

Opvliegers worden veroorzaakt door een ontregelde thermostaat in de hypothalamus in de hersenen. Door de dalende oestrogeenspiegel tijdens de overgang raakt het systeem ontregeld. Het lichaam probeert warmte kwijt te raken. Hoewel de vrouw geen koorts heeft, krijgt zij bij herhaling een kortdurende warmte sensatie met verwijding van de bloedvaatjes aan de oppervlakte van de huid, vooral in gezicht, hals en borst.

De duur van opvliegers, wanneer is het voorbij?

In 2015 zijn 2 grote internationale onderzoeken in gerenommeerde tijdschriften gepubliceerd. In een onderzoek uit de Verenigde Staten gepubliceerd in februari 2015 in het medisch tijdschrift JAMA Internal Medicine blijkt dat de helft van de 3302 onderzochte vrouwen in de overgang veel langer dan 7 jaar last van opvliegers heeft. Hoe eerder de opvliegers optreden voor de laatste menstruatie, des te langer ze duren. Bij velen duurden de opvliegers zelfs langer dan 10 jaar.

Een ander onderzoek uit Australië gepubliceerd in het medisch tijdschrift Menopause in februari 2015 toont aan dat van de 2020 onderzochte vrouwen in de overgang 15% nog steeds opvliegers heeft tussen 55 en 60 jaar en 6.5% tussen 60 en 65 jaar.

Slechts 6.7% van de vrouwen met opvliegers tussen 40 en 65 jaar werden daarvoor behandeld. Dit is wederom een aanwijzing voor de tendens om de overgangsklachten maatschappelijk te bagatelliseren.  Door deze recente onderzoeken krijgen de vrouwen in de overgang eindelijk erkenning voor hun klachten. Vrouwen met opvliegers verdienen een goede behandeling op maat.

Behandeling van opvliegers met medicatie

De beste remedie tegen opvliegers in de overgang is hormoontherapie met oestrogeen. In mei 2015 zijn de aanbevelingen van de European Menopause and Andropause Society gepubliceerd in het tijdschrift Maturitas: voor vrouwen met opvliegers is hormoontherapie tot 60 jaar of gedurende de eerste 10 jaar na de menopauze de eerste keus.

Uiteraard dienen andere oorzaken van opvliegers uitgesloten te worden: te snel werkende schildklier, alcohol misbruik, paniekstoornis, bijwerking van bepaalde medicijnen. Er zijn bovendien absolute contra-indicaties voor hormoontherapie zoals behandeling voor borstkanker en trombose. De meeste vrouwen in de overgang zijn gezond en zouden in aanmerking kunnen komen voor behandeling met hormoontherapie.

Boven de 60 jaar

In het juli nummer 2015 van het tijdschrift Menopause zijn de aanbevelingen van de North American Menopause Society gepubliceerd over continuering van de hormoontherapie ook voor vrouwen met opvliegers boven de leeftijd van 60 jaar, mits er geen contra-indicaties zijn, er meer voordelen dan risico’s zijn en een deskundige begeleiding door de gynaecoloog plaatsvindt. De beslissing om de hormoontherapie op een bepaald moment te staken of voort te zetten zal door de vrouw in goede samenspraak met haar behandelend arts genomen worden. Deze beslissing is niet afhankelijk van haar leeftijd. Vrouwen met ernstige klachten in de overgang, er is dus goed nieuws voor u.

Lees verder over gynaecoloog bij blaasproblemen